Βυθίζονται στην ύφεση οι ΗΠΑ Ακόμη και μηδενισμό των επιτοκίων από τη Fed βλέπουν οι αναλυτές προκειμένου να ανακάμψει η οικονομία
Χρηστος Κολυβας
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ μειώθηκε κατά 0,3% το τρίτο τρίμηνο, πραγματοποιώντας τη μεγαλύτερη «βουτιά» του από το 2001, φέρνοντας την αμερικανική οικονομία ένα βήμα πριν από τη χειρότερη οικονομική της ύφεση εδώ και 25 χρόνια. Αν μειωθεί το ΑΕΠ και στο τέταρτο τρίμηνο, τότε εισέρχεται και επισήμως στην ύφεση. Η πτώση του ΑΕΠ ήταν μικρότερη από ό,τι εκτιμούσαν οι αναλυτές και η αξία των μετοχών αυξήθηκε αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων αλλά το επίμονα ανησυχητικό είναι ότι η υποχώρηση της οικονομίας οφείλεται στη συρρίκνωση των καταναλωτικών δαπανών οι οποίες και αποτελούν τα δύο τρίτα της αμερικανικής οικονομίας. Με άλλα λόγια, ο «βασικός πυλώνας» της οικονομικής υπερδύναμης αρχίζει να καταστρέφεται και ενδεχόμενη ύφεση που θα οφείλεται σ' αυτό έχει αυξημένο κίνδυνο να αποδειχθεί βαθιά και μεγάλη σε διάρκεια.
Επιτόκιο στο μηδέν
Η προχθεσινή απόφαση της Fed να μειώσει το επιτόκιο κατά 0,5 της μονάδας στο 1%, σε συνδυασμό με εκτιμήσεις που φέρουν το αμερικανικό ΑΕΠ να μειώνεται από 2% έως και 4% το τέταρτο τρίμηνο, έχουν οδηγήσει αρκετούς αναλυτές στην εκτίμηση ότι η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ θα μειώσει το επιτόκιο στο μηδέν. Η Ιαπωνία είχε κι αυτή θεσπίσει μηδενικό επιτόκιο για πέντε χρόνια από το 2001 έως το 2006. Κι αυτό κυρίως για να καταπολεμήσει τον επίμονο αποπληθωρισμό, τη διευρυμένη μείωση στις τιμές του καταναλωτή και την «παραλυμένη» ανάπτυξη.
Εξάλλου ο πρόεδρος της Fed Μπεν Μπερνάνκι είπε χθες ότι εάν δεν αναχαιτιστεί η οικονομική ύφεση είναι έτοιμος να προχωρήσει σε νέα μείωση των επιτοκίων κάτι που θα οδηγήσει το κόστος δανεισμού στο χαμηλότερο επίπεδό του στην ιστορία των ΗΠΑ.
Υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία μεταξύ Ιαπωνίας και ΗΠΑ, τονίζουν οι αναλυτές μεταξύ των οποίων και ο Εντμουντ Αντριους στους New York Times. Οπως και στη χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου έτσι και στην Αμερική οι τράπεζες έχουν αποδεκατιστεί από τις ζημίες στην αγορά ακινήτων και είναι πλέον είτε ανίκανες, είτε απρόθυμες να συνεχίσουν τις δανειοδοτήσεις με όρους εφάμιλλους με εκείνους που είχαν θεσπίσει πριν από τη πιστωτική κρίση. Επίσης με τις τιμές του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων να έχουν καταρρεύσει τις τελευταίες δύο εβδομάδες ορισμένοι αναλυτές βλέπουν το κίνδυνο του αποπληθωρισμού να διαγράφεται με ευκρίνεια και πάνω από τις ΗΠΑ.
Με το βασικό επιτόκιο να είναι ήδη στο 1% η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ πλησιάζει ταχύτατα αυτό που οικονομολόγοι αποκαλούν το σημείο «μηδέν».
Με αμφίβολα αποτελέσματα
Μηδενικό επιτόκιο δεν σημαίνει «δωρεάν χρήματα» για τους επιχειρηματίες και τους καταναλωτές. Το επιτόκιο αφορά τα αποθεματικά που οι τράπεζες απαιτείται να διατηρούν και στον μεταξύ τους δανεισμό. Οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να πληρώνουν κάποιο τόκο αλλά αυτός θα είναι πολύ χαμηλός ιδίως για κάποιους εταιρικούς κλάδους.
Το ερώτημα είναι άλλο και έγκειται στο τι θα μπορούσε πια να κάνει η Fed εάν ούτε το, μηδενικό επιτόκιο επιτύχει να αναζωογονήσει την οικονομία. Ο Μπεν Μπερνάνκι είχε απαντήσει σε αυτό το ερώτημα από το 2002 και είχε παραθέσει μία σειρά επιπλέον κινήσεων οι οποίες μπορούσαν να φτάσουν ακόμη και στην αγορά από την πλευρά της Κεντρικής Τράπεζας εταιρικών ομολόγων.
Στην πραγματικότητα η Fed θα μπορούσε να καταλήξει να τυπώνει νέα χρήματα και να τα διοχετεύει στην αγορά, τονίζει ο Αντριους στους NY Times, ενισχύοντας έτσι τον πληθωρισμό. Αλλά στην περίπτωση της Ιαπωνίας ο πληθωρισμός ποτέ δεν αυξήθηκε. Πέντε χρόνια μετά τη θέσπιση μηδενικών επιτοκίων, η Κεντρική Τράπεζα της χώρας αύξησε δειλά το κόστος δανεισμού κατά 0,5% και πλέον δημοσιεύματα τη θέλουν να μελετά την εκ νέου μείωσή του.
Σε κάθε περίπτωση κινήσεις για την τόνωση της αμερικανικής οικονομίας γίνονται ολοένα και πιεστικότερες μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων για τη μείωση του ΑΕΠ. Αλλο ένα τρίμηνο μείωσής του κι η χώρα εισάγεται και τεχνικά σε καθεστώς ύφεσης. Το ποσοστό ανεργίας έχει ανέλθει στο 6,1% από το 5% που κυμαίνονταν τον Ιανουάριο. Κι αυτό σε συνδυασμό με τη μείωση κατά 3,1% σε ετήσια βάση των καταναλωτικών δαπανών, την πρώτη μείωση από το 1991 και τη μεγαλύτερη από το 1980, συνθέτει ένα εξαιρετικά δύσκολο παζλ προς λύση από τους κυβερνώντες των ΗΠΑ.
Από τη στιγμή εκείνη και εάν τα επιτόκια αγγίξουν το μηδέν στις ΗΠΑ, η χώρα θα αναγκαστεί να προβεί σε κινήσεις που δεν έχει ξαναδοκιμάσει και την αποτελεσματικότητα των οποίων κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί.
ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
31.10.08
Mεγάλες ενέσεις ρευστότητας
Με αθρόες ενέσεις ρευστότητας σε καθημερινό επίπεδο από τις κεντρικές τράπεζες, τα διατραπεζικά επιτόκια υποχωρούν. Μόνο προχθές η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προσέφερε στην αγορά 773,7 δισ. ευρώ ή 1,01 τρισ. δολάρια. Από την πλευρά της η αμερικανική Fed προσέφερε στις κεντρικές τράπεζες της Βραζιλίας, του Μεξικού, της Νότιας Κορέας και της Σιγκαπούρης συνολικά 120 δισ. δολάρια. Προχθές είχε προσφέρει στις ίδιες τράπεζες 30 δισ. δολάρια προκειμένου να τις βοηθήσει να στηρίξουν τα νομίσματά τους. Επίσης, η Fed άνοιξε γραμμή πίστωσης 15 δισ. δολαρίων με την κεντρική τράπεζα της Νέας Ζηλανδίας και κατάργησε να ανώτατα όρια στις πιστώσεις προς τις τέσσερις μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων είναι η ΕΚΤ. Υστερα από αυτές τις κινήσεις, το διατραπεζικό επιτόκιο του ευρώ για διάρκεια τριών μηνών μειώθηκε χθες στο 4,794%, έναντι 4,827% προχθές. Μεγαλύτερη μείωση κατά 23 μονάδες βάσης σημείωσε χθες το διατραπεζικό επιτόκιο libor τριών μηνών του δολαρίου. Το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 3,19%, έναντι 3,42% προχθές. Παρ' όλα αυτά το libor τριών μηνών παραμένει κατά 219 μονάδες βάσεις υψηλότερα από το βασικό επιτόκιο της Fed και κατά 82 μονάδες βάσεις υψηλότερα από την ημέρα που κατάρρευσε η Lehman.
ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
31.10.08
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου